ایران و غربی‌ها هر دو به برجام نیاز دارند؛ اما به نقطه‌نظر مشترک نرسیده‌اند

به گزارش پایگاه خبری نبض ایرانی و به نقل از روزنامه صبح نو علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «صبح‌نو» با اشاره به آخرین وضعیت پرونده هسته‌ای ایران، اظهار کرد: «ایران و آمریکا هر دو نیازمند حل مسأله برجام هستند، بایدن در آمریکا به دلیل اینکه امتیازی در حوزه سیاست خارجی برای دوره ریاست‌جمهوری به دست بیاورد، به دنبال حل مسأله برجام است و برای او، این مسأله اهمیت زیادی دارد. از طرفی برخلاف نظر رژیم اسرائیل، نمی‌خواهد منطقه دچار جنگ و آشوب شود؛ چراکه این منطقه خاص و حساس است و ۴۰ درصد انرژی جهان از این منطقه خارج می‌شود.»
وی ادامه داد: «از طرفی آمریکایی‌ها در تایوان و اوکراین گرفتار رقیب هستند و ایران هم از سویی به دلیل مسائل اقتصادی، به دنبال حل مسأله برجام است و در نتیجه دو کشور تمایل دارند که این مسأله تعیین تکلیف شود؛ اما سطح انتظار هر کدام از طرفین با همدیگر تفاوت دارد و رفت‌‌وآمدهای مقامات اگر چه توانسته این فضا را تسهیل کند؛ اما دو طرف هنوز نتوانسته‌اند به نقطه‌نظر مشترک برسند.» این استاد دانشگاه با اشاره به آخرین مواضع آمریکایی‌ها در خصوص برجام، تصریح کرد: «اخیرا آمریکایی‌ها بحث امضای یک توافق‌نامه موقت را مطرح کرده‌اند، بر این اساس که پول‌های بلوکه شده ایران را آزاد کنند، فروش نفت ایران تا حدودی آزاد شود و در مقابل آن، ایران مسأله غنی‌سازی را متوقف کند و اورانیوم تولید شده زیر نظر آژانس قرار بگیرد.»
وی ادامه داد: «تقاضای ایران این است که غیر از آزادسازی پول‌های بلوکه شده، مبادله زندانیان سیاسی و آزادی در فروش نفت، برنامه هسته‌ای خود را هم داشته باشد. هر چند آمریکایی‌ها فروش سلاح را در جنگ اوکراین با روسیه مشکل‌تر گرفته‌اند و ایران هم به این مسأله راضی نیست.»
بیگدلی ادامه داد: «از طرفی دیگر زمان برای گفت‌وگوها بسیار کوتاه است؛ چراکه تا اکتبر ۲۰۲۳ فرصتی برای حل مسأله برجام نمی‌ماند، زیرا پس از این تاریخ، محدودیت‌های ایران در حوزه غنی‌سازی به اتمام می‌رسد و این موجب نگرانی کشورهای اروپایی و آمریکایی و به خصوص رژیم اسرائیل شده است که از این تاریخ به بعد، ایران هیچ تعهدی نسبت به قطع‌نامه ۲۲۳۱ ندارد و این موضوع را به عنوان خطر بزرگی برای خودشان حساب می‌کنند. در نتیجه ایران باید از این موقعیت به نفع خودش استفاده و امتیاز بیشتری از سمت آمریکایی‌ها دریافت کند و امتیاز کمتری به آنان بدهد.»
بیگدلی گفت: «از طرفی یک سالی که از عمر ریاست‌جمهوری بایدن باقی مانده، این مسأله را برای ایران مشکل کرده است که اگر با آمریکا به طریقی به توافق برسد، ممکن است رئیس‌جمهور بعدی که احتمالا جمهوری‌‌خواه خواهد بود، دست به اقدامی بزند که ترامپ انجام داد و در نتیجه یک حالت بلاتکلیفی بین ایران و به خصوص با آمریکا وجود دارد.» وی ادامه داد: «از طرفی آمریکایی‌ها خیلی علاقه‌مند هستند که ایران به طور مستقیم با آنان وارد مذاکره شود.»
وی تصریح کرد: «از طرفی قبل از اینکه مسأله برجام حل شود، ایران باید گروسی را راضی کند. در روزهای اخیر شاهد بودیم که گروسی گزارش دوپهلویی را به شورای حکام داد که خیلی از ایران راضی نبود و اظهار امیدواری کرد که در ملاقات‌های بعدی با اعزام کارشناسان، نظارت‌های بیشتری بر سایت فردو و نطنز اعمال شود. در نتیجه ایران باید به این موضوع توجه کند؛ چراکه این دو مسأله درهم تنیده شده‌اند و بدون نظر آژانس، امکان تحقق هیچ نوع گشایشی در زمینه برجام وجود ندارد.»
استاد دانشگاه افزود: «هر دو طرف نیازمند انجام مذاکره و حل موضوع برجام هستند، منتهی انتظارات طرفین با هم انطباق پیدا نکرده است.  ایران سطح انتظار بیشتری دارد و با توجه به اینکه توانسته غنی‌سازی را به سطح ۸۴ درصد برساند، این یک نمایش قدرت از طرف ایرانی‌هاست.»
وی ادامه داد: «از طرفی آمریکایی‌ها هم علی‌رغم فشارهایی که رژیم اسرائیل به آنان وارد می‌کند، نمی‌خواهند دست از مذاکره بردارد. در عین حال ایران هم با وضعیت اقتصادی فعلی نمی‌خواهد به این وضعیت ادامه دهد؛ چراکه مشکلات اقتصادی کشورمان بدون حل مسائل برجام و کمک چین و روسیه، تعیین تکلیف نمی‌شود.»
بیگدلی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه توسعه روابط اقتصادی ایران می‌تواند در حل مسأله برجام کمک‌کننده باشد و ما را از آن بی نیاز کند خاطرنشان کرد: «ما در این زمینه از تجربیاتی برخوردار هستیم از جمله اینکه اگر چه عضویت در شانگهای داریم؛ اما هیچ مشکلی در زمینه اقتصادی ما حل نشده است.
از طرفی عضویت ایران در بریکس تأیید نشده است. بنابراین نمی‌توان این وضعیت اقتصادی را تحمل کرد تا روزی عضو بریکس شویم و سرمایه‌گذاری بیشتری در ایران انجام شود.»
وی تصریح کرد: «از طرفی به دلیل اینکه ایران عضو FATF نیست و مقررات پالرمو را امضا نکرده، شبکه بانکی به سمت ایران بسته است و همچنان آمریکایی‌ها قدرت دارند این شبکه را مسدود نگه دارند. در نتیجه نگاه ما به سایر کشورها همچون عربستان، تنها یک رابطه دیپلماتیک است و اگر چه وزیر امور خارجه عربستان از سرمایه‌گذاری در ایران سخن گفت، ولی این تنها یک ژست بود؛ چراکه عربستان نمی‌تواند با وضعیت تحریمی در ایران سرمایه‌گذاری کند.»