استراتژی ریسک‌زدایی در سیاست خارجی

به گزارش پایگاه خبری نبض ایرانی،و به نقل از سردبیر روزنامه صبح نو وابستگی اقتصادی آلمان به چین مورد انتقاد محافل سیاسی و اقتصادی این کشور بوده و بارها نسبت به پیامدهای این وابستگی هشدار داده بودند تا اینکه پس از مدت‌ها بحث و بررسی، آلمان استراتژی «ریسک‌زدایی» را در مناسبات خود با چین برگزید. به موجب این سند، دولتمردان آلمانی بنا دارند روابط تجاری کشورشان را با چین تا حدی که در آینده برای این کشور ریسکی به همراه نداشته باشد، حفظ کنند. این سیاست جدید آلمان در قبال چین، در حالی است که برلین روابط تجاری بسیار خوبی با پکن دارد، به‌نحوی‌که چین در سال ۲۰۱۶ به بزرگ‌ترین شریک تجاری آلمان تبدیل شده بود؛ اما در استراتژی جدید آلمان در مناسبات با چین، این کشور به‌عنوان یک شریک و رقیب ساختاری توصیف شده است. بر اساس این استراتژی، آلمان در عین حال که همچنان چین را به‌عنوان یک شریک غیرقابل اجتناب برای مقابله با چالش‌های جهانی می‌داند؛ اما به دلیل اینکه اعتقاد دارد چین تغییر کرده  و در تلاش برای تثبیت هژمونی خود و تغییر نظم بین‌المللی است؛ بنابراین آنها نیز باید رویکردشان را در قبال این کشور
تغییر دهند.
موضوعی که به نظر می‌رسد هر کشوری باید در رابطه با دیگر کشورها به‌ویژه قدرت‌های بزرگ، چنین استراتژی را لحاظ کند و وابستگی خود را چه از لحاظ سیاسی و چه از لحاظ اقتصادی کاهش دهد. در این میان درباره کشورهایی چون ایران که همواره با دشمن‌هایی گوناگون مواجه بودنده‌اند، اتخاد چنین سیاستی ضروری‌‌تر است.
همچنانکه جمهوری اسلامی توانسته است استراتژی ریسک‌زدایی را در برابر غرب داشته باشد و خود را بی‌نیاز از هژمونی آمریکا و متحدانش بسازد و سیاست خصمانه همراه با فشار و تحریم آنها را مدیریت کرده و از لحاظ اقتصادی از وابستگی‌های خود  بکاهد. استراتژی که لازم است در نگاه به شرق نیز آن را لحاظ کند به‌ویژه آنکه اگر بخواهد سیاست غیرمتوازن در رابطه با غرب داشته باشد و بیشتر نگاه خود را معطوف به شرق کند ریسک چنین سیاستی نیز بالاست؛ چراکه برخی از این ریسک‌ها هیچ تضمینی برای بازگشت به وضعیت قبلی ندارد و نتیجه آن، ظهور یک وضعیت جدید است. همچنانکه امضای بیانیه متوهمانه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس توسط دو قدرت چین و روسیه، می‌تواند یک هشدار باشد.  این استراتژی باید به‌گونه‌ای باشد که ایران ضمن کاهش ریسک و قدرت پیش‌بینی در رفتار طرفین، از آسیب‌های هر‌گونه تغییر رفتار سیاسی از طرف مقابل بکاهد. اتخاذ استراتژی ریسک‌زدایی، نه به معنای کاهش روابط، بلکه می‌تواند نوعی هوشیاری و اقدامی پیشگیرانه برای گسترش همکاری‌ها باشد. در این مسیر، اتخاذ سیاستی مبتنی بر اجتناب از نگاه تک‌بعدی در زمینه‌های حساس و مناقشه‌برانگیز، امکان و زمینه یک ارتباط دائم، همیشگی و بدون چالش با دیگر کشورها را فراهم می‌آورد. در مقابل استراتژی ریسک‌زدایی، «نظریه آشوب» است که در این نوع استراتژی، فرایندهای طبیعی و قابل پیش‌بینی در تصمیم‌گیری‌ها رعایت نمی‌شود، رویدادها ناپیوسته‌اند و با آنچه در گذشته اتفاق افتاده، رابطه‌ای ندارند که این نوع سیاست برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک، سمی مهلک است؛ بنابراین مدیریت استراتژیک، نیازمند حرکت در مسیر ریسک‌زدایی است که اهداف اصلی خط‌مشی‌ها، توالی فعالیت‌ها و رویه ها را به‌طور یکپارچه در قالب یک مجموعه به‌هم‌پیوسته قرار دهد.